زعفران Saffron

نام علمی Crocus sativus

كليات گياه شناسي:
زعفران گياهي است پايا با ارتفاع تقريبا 30 سانتيمتر كه داراي برگهاي دراز و سبز مانند تره است . ساقه زير زميني آن از دو پياز تشكيل میشود . اين پيازها سخت و مدور و گوشتدار و پوشیدهاز غشاء هاي نازك قهوهاي رنگ مي باشد . گلهاي زعفران ارغواني ، منظم و شامل لوله اي دراز است كه به سه گلبرگ و كاسبرگ منتهي مي شود .

زعفران خيلي مرغوب قسمت كلاله گل يعني قسمت انتهايي خامه است و ميله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشكيل مي دهد .

برداشت زعفران بدين ترتيب است كه قسمت كلاله هر گل را بر ميدارند و بين كاغذ قرار مي دهند تا خشك شود و سپس بستهبندي مي كنند . استاندارد زعفران كه در فرانسه صورت گرفته است اعلام کرد كه بايد 50 عدد از الياف زعفران بيشتر از0/277 گرم وزن داشته باشد و درصد رطوبت آن 13 درصد باشد . همچنين هر ميليگرم آن بايد بتواند 700 سانتيمتر مكعب آب را بطور محسوس رنگي كند .

تركيبات شيميايي:
زعفران داراي مواد چرب ، املاح معدني ، موسيلاژو اسانس هاي فراوان مي باشد .رنگ زعفران مربوط به ماده اي بنام كروسين است كه در آن وجود دارد پياز زعفران سمي است و مصرف يبش از حد آن براي حيوانات كشنده است .

خواص داروئي:
زعفران از نظر طبقديم ايران گرم و خشك است . مهمترين خاصيت زعفران كه از قديم الايام از آن استفاده می شده است درمان افسردگی مي باشد . اين خاصيت مهم حتي در شعر شاعران نیز انعكاس يافته است . شاهد آن شعر خاقاني است كه مي گويد :
 

گر كسي را زعفران شايد فزايد گو فزاي    ***  چون تو با غم خو گرفتي زعفران كس مخور
 

زعفران دارای بويی قوی و طعمی تلخ مي باشد :

1)خوردن چاي زعفران باعث هضم غذا مي شود .

2)اثر مسكن درد دارد .

3) قاعده آور است .

4)باعث تحريك اعصاب مي شود .

5)زعفران خون سازاست و گردش خون را آسان مي سازد .

6)مصرف زعفران خونريزيهاي بعد از زايمان را از بين مي برد .

7)قواي جنسي را تقويت مي كند .

8)كبد را تصفيه وقوي مي سازد .

9)سرفه را رفع و اثر مفيد روي درمان برونشيت دارد .

10)كليه و مثانه را پاك مي كند .

11)آرام بخش و خواب آور است .

12)زعفران ضد تشنج است .

13)گاز معده را برطرف مي كند .

14)ادرار آور است .

15)و اگر بالاخره مي خواهيد هميشه شاد و خندان باشيد زعفران بخوريد .

16)فرمول قديمي زعفران براي تنظيم عادت ماهيانه خانم ها و بازكردن قاعدگي سال هاست كه بكار مي رود و اثر بسيار مفيدي دارد .

   16-1 > (تارتارات آهن و پتاسيم 0/5 گرم  - گرد زعفران 0/5 گرم - پودر دارچين 2 گرم - از اين مخلوط چهار بار در روز استفاده كنيد .)

طرز استفاده:
از زعفران مي توان به شكل هاي مختلف استفاده كرد

دم كرده زعفران يا چاي زعفران :

2گرم زعفران را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت نيمساعت روي آتش بسيارملايم بگذاريد تا دم بكشد .


گرد زعفران :

زعفران را در فر با حرارت 25 درجه سانتيگرد خشك كرده و سپس آسياب كنيد و از الك خيلي ريز كنيد تا گرد نرمي بدست آيد .

مضرات :
چون زعفران بر روي سيستم توليد مثل اثر دارد بنابراين زنان حامله بايد از خوردن آن احتراز كنند زيرا ممكن است باعث سقط جنين شود . خوردن زياد زعفران براي كليه ها مضر است . اشتها را كم مي كند و ايجاد سردرد مي كند و باعث اختلال حواس مي شود .

زعفران را بايد در شيشه هاي دربسته و دور از نور نگهدري كرد زيرا عطر و رنگ خود را در اثر نور از دست مي دهد .