مرکز تحقیقات آسم و آلرژی کشور:

از هر ۳ کودک تهرانی، یکی علائم آسم دارد/ کیفیت خودروها و پرسه خودروهای تک‌سرنشین؛ متهمان افزایش آسم

رصد سال اخیر بیماری‌های مزمن و غیرواگیر جایگزین بیماری‌های عفونی و حاد شده‌اند، تلفات زیادی داشته و به تدریج از اواسط قرن بیستم به واسطه آپارتمان‌نشینی، استرس و زندگی شهری، بیماری‌های مزمن گسترش یافته است.

بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماریهای مزمن تنفسی مثل آسم و آلرژی، سرطان و دیابت گسترش یافته و بار بیماری‌های زیادی داشته‌اند.

در چند دهه اخیر، عوامل اجتماعی نقش تعیین‌کننده‌ای در پیدایش بیماری‌های غیرواگیر از جمله آسم داشتند، سطح بهداشت و تغذیه در سطح جامعه یکی از این عوامل است. آلودگی‌های محیطی از عوامل تشدید آلرژی‌های مختلف هستند. آلاینده‌های مختلفی در منزل وجود دارد، از دود سیگار گرفته تا عوامل شیمیایی مثل آزبست در ساختمان یا بیولوژیکی مثل حشرات و سوسک‌ها، این بیماری را افزایش داده‌اند.

دسترسی عموم مردم بدون تبعیض به خدمات پزشکی، هزینه‌های دارو و درمان، سبک زندگی جدید که ناسالم است، تماشای طولانی‌مدت و نشستن کودکان و نوجوانان مقابل تلویزیون، نبود امکانات ورزشی در مدارس، استعمال دخانیات و شیوع پدیده چاقی باعث شده تا بیماری آسم و انسداد مزمن ریه رو به گسترش باشد.

300 میلیون نفر در جهان به این بیماری دچار هستند و سالانه 255 میلیون نفر به دلیل این بیماری می‌میرند، 15 میلیون نفر نیز به دلیل آسم دچار ناتوانی می‌شوند.

رتبه تحمیل هزینه بیماری آسم به جوامع در سال 90 رتبه 6 را داشته که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 به رتبه دوم و سوم برسد، اما اکنون بیماری‌های مزمن تنفسی از نظر هزینه‌های درمانی به رتبه 3 رسیده است.

دود سیگار به صورت مستقیم و غیرمستقیم، آلودگی هوا و فضای آپارتمان به عنوان عامل اول، نوع رژیم غذایی به عنوان عامل دوم بروز این بیماری شناخته شده اند.

اکنون مصرف فست‌فودها و غذاهای آماده بیشتر شده، این غذاها چربی‌های مضر دارند و در حرارت بالا تهیه می‌شوند، بنابراین به مواد سرطان‌زا تبدیل می‌شوند و ادویه‌های مختلفی دارند که فاقد آنتی‌اکسیدان است.

فقدان تحرک به دلیل ماشینی شدن زندگی و افزایش مصرف الکل به عنوان عوامل دیگر، در ایجاد آسم شناخته شده است.

هنوز شیوع آسم در کشور ما در حال افزایش است، این در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته، شیوع آن به صورت خط افقی دیده می‌شود و باید به عوامل پیدایش آن بیشتر دقت شود.

مطالعه‌ای در مرکز تحقیقات آسم انجام شد که نشان داد در سطح کشور 13.6 درصد کودکان علائم آسم دارند، این آمار نسبت به دهه قبل افزایش یافته است، چرا که در مطالعه 10سال گذشته که هشداردهنده بود، نشان می‌داد این علائم در کودکان 10 درصد است.

در مطالعه سال‌های گذشته همچنین نشان داده شده که در کودکان تهرانی میزان شیوع علائم آسم که شامل تنگی نفس، سرفه و خس‌خس سینه است، 35.4 درصد بوده که یک هشدار جدی است؛ یعنی از هر سه کودک، یک نفر علائم آسم را دارد و آلودگی هوا به عنوان اصلی شناسایی شده است.

برای بزرگسالان آمار دقیقی از ابتلا نداریم، اما کمتر از میزان کودکان و نوجوانان است و در مطالعه‌ جدیدی که در حال انجام است، امیدواریم به آمار دقیقی برسیم، البته تشخیص آسم در همه دنیا دیرهنگام است، چرا که به عوامل مختلفی بستگی دارد.

عدم توجه سیاستمداران به موضوع آسم :

در سال های گذشته 63 درصد از تلفات انسانی در سطح جهان را چهار بیماری غیرواگیر تشکیل می‌دهد که آسم یکی از آنهاست، بنابراین نباید این بیماری را جدا از آنها دانست. در سال 2008، 57 میلیون تلفات داشته‌ایم که 35 میلیون آن مربوط به بیماری‌های تنفسی است، بنابراین همه دولت‌ها باید به این بیماری‌ها توجه کنند.

اهمیت مسئله در این سال‌ها برای دولت‌ها روشن نبوده در حالی که باید برای کنترل آن، به جای درمان به فکر پیشگیری اولیه بود.

میزان فقر، تورم، عدالت و برابری، تبعیض در جامعه، میزان سطح بهداشت و تغذیه، سواد و آگاهی، آلودگی هوا، سبک زندگی سالم و ناسالم از جمله این عوامل است. ما رفتارهای غیربهداشتی زیادی داریم، مصرف مواد مخدر، سیگار و عدم تحرک کودکان را داریم که به پیدایش این بیماری در کشور دامن زده و وزارت بهداشت به تنهایی نمی‌تواند با آن مقابله کند.

صنایع خودروسازی دوسوم آلودگی هوا را ایجاد می‌کند. کیفیت خودرو، سوخت، ترافیک و پرسه زدن اتومبیل‌های تک‌سرنشین می‌طلبد که سازمان محیط‌ زیست، وزارتخانه‌های صنعتی و شهرداری که با آن درگیر هستند، با وزارت بهداشت مشارکت کند.